Späť na obsah
Odpovedať

ĉu la tempo ekzistas?

od baibaibibi, 19. októbra 2014

Príspevky: 130

Jazyk: Esperanto

baibaibibi (Zobraziť profil) 19. októbra 2014 21:48:23

ĉu vi opinias ke la tempo ekzistas? Mi pensas ke eble la tempo estas nur iluzio kaj ke ĝi ne eszistas en la realo, simile ekzemple al la meridianoj kaj paraleloj kiuj ne ekzistas en la realo kvankam ili estas utilaj al la homo por navigado, ktp.

robbkvasnak (Zobraziť profil) 19. októbra 2014 21:55:29

La tempo eble ekzistas sed la homo artefarite markas ĝin. Ankaŭ "montoj" ekzistas sed ili estas montoj ĉar ni homoj nomas ilin montojn.

baibaibibi (Zobraziť profil) 19. októbra 2014 22:06:49

robbkvasnak:La tempo eble ekzistas sed la homo artefarite markas ĝin. Ankaŭ "montoj" ekzistas sed ili estas montoj ĉar ni homoj nomas ilin montojn.
Kio igas vin pensi ke la tempo ekzistas? Ŝajnas al mi ke ĝi ne ekzistas.

Lakiro (Zobraziť profil) 20. októbra 2014 9:14:30

Kiel vi povas ekspliki naskiĝon kaj morton de la homaro aŭ bestoj? Se la tempo ne ekzistas, do niaj praŭloj devas nun vivi. Tamen ili ekzistis pli frue. Kaj ne ekzistas nun infanoj pretaj naskiĝi kaj kreski plu. Ĉio ŝanĝiĝas en la tempo. Por trairi grandan distancon ni bezonas la tempon.

sergejm (Zobraziť profil) 20. októbra 2014 11:13:27

Laŭ Einstein, ekzistas spaco-tempo, tempo estas mezuro kun signo '-':
ds² = dx² + dy² + dz² - (cdt)²
Per formuloj de Einstein, sciate stato de la Universo ĉe t=0, ni povas kalkuli ĝian staton ĉe ajna t, ĉu t > 0 aŭ t < 0.
Kvantuma mekaniko ĉi rilate nenion ŝanĝas, sed ĝi neas eblecon ekkoni tian staton, ĉar mezirante iun valoron, ni ŝanĝas ĝin.

pikachuu93 (Zobraziť profil) 20. októbra 2014 11:55:14

Mi pensas ke ĉi tio demando estas ne bone difinita. Ekzemple, kion vi signifas per "ekzistas"? Ĉu vi signifas "ekzistas ekster homa pensado"? Ĉar, laŭ mia opinio, homoj spertas tempon per homa senso, do la homa ideo de tempo ekzistas kaj estas reala. Sed mi pensas ke la homa ideo de tempo ne samas kiel la fundamenta aĵo de tempo. Do, mi pensas ke la tempo ja ekzistas, kaj plue, pluraj tipo de tempo ekzistas.

baibaibibi (Zobraziť profil) 20. októbra 2014 13:08:30

ĉevino:
Lakiro:Kiel vi povas ekspliki naskiĝon kaj morton de la homaro aŭ bestoj? Se la tempo ne ekzistas, do niaj praŭloj devas nun vivi. Tamen ili ekzistis pli frue. Kaj ne ekzistas nun infanoj pretaj naskiĝi kaj kreski plu. Ĉio ŝanĝiĝas en la tempo. Por trairi grandan distancon ni bezonas la tempon.
Estas pli fruo kaj pli malfruo nur en nia menso. Ĉio estas fore de tempo kaj spaco. La nuno estas eterne kaj komplete. Se individuo naskas, kreskas kaj mortas, ĉio tio estas eterne fore de tempo kaj spaco, en la tuteco, sed ni sukcesas vidi kaj senti nur pece... Ni ne vere ekzistas individue, sed ni estas iluzio al ni mem...
Eble vi pravas en ĉio, sed mi opinias ke la ne-ekzistado de la tempo estas pli evidenta ol tiu de la spaco eĉ sendepende de la filozofiaj ideoj, estas sentebla kaj evidenta fakto ke ni vivas en la estanteco kaj ne en la estinteco aŭ en la estonteco. La ne ekzistado de la spaco ne estas tiel evidenta for de la filozofio kaj la metafiziko.

ustra (Zobraziť profil) 20. októbra 2014 13:11:52

ĉevino:Ni ne vere ekzistas individue, sed ni estas iluzio al ni mem...
Tio estas kio Nietzsche volis diri per jena frazo:
"Kaj kiam vi rigardas longan tempon en abismo, la absimo enrigardas ankaŭ en vi."

klmn (Zobraziť profil) 20. októbra 2014 13:18:05

ĉevino:
Lakiro:Kiel vi povas ekspliki naskiĝon kaj morton de la homaro aŭ bestoj? Se la tempo ne ekzistas, do niaj praŭloj devas nun vivi. Tamen ili ekzistis pli frue. Kaj ne ekzistas nun infanoj pretaj naskiĝi kaj kreski plu. Ĉio ŝanĝiĝas en la tempo. Por trairi grandan distancon ni bezonas la tempon.
Estas pli fruo kaj pli malfruo nur en nia menso. Ĉio estas fore de tempo kaj spaco. La nuno estas eterne kaj komplete. Se individuo naskas, kreskas kaj mortas, ĉio tio estas eterne fore de tempo kaj spaco, en la tuteco, sed ni sukcesas vidi kaj senti nur pece... Ni ne vere ekzistas individue, sed ni estas iluzio al ni mem...
oni povas rezoni pri ĉio kion ni vidas kiel pri iluzio, ĉar vidaĵo estas produkto de percepto de nia cerbo.

Tamen tempo estas fizika unuo, tion ni povas vidi en Lorencaj transformoj: tempo ne estas absoluta, ĝia fluo dependas de rapideco de objekto

pikachuu93 (Zobraziť profil) 20. októbra 2014 13:44:05

Se la tempo ne ekzistas, kiel ni nomas la perceptan aĵon de tempo?
Mi pensas do me ekzistas... Mi pensas dum tempo, do tempo devus ankaŭ ekzisti! Aŭ ne?

Nahor