Predlogi so besedice, ki jih postavimo pred stavčne člene, da pokažemo njihovo funkcijo v povedi.
Običajno stojijo predlogi pred samostalniki ali zaimki, a tudi pred nedoločniškimi glagoli, odvisnimi stavki in količinskimi prislovi. V nekaterih primerih uporabljamo predloge pred krajevnimi in časovnimi prislovi. Predlog tedaj natančneje določa krajevni in časovni pomen.
Naslednje besedice so predlogi: al, anstataŭ, antaŭ, apud, ĉe, ĉirkaŭ, da, de, dum, ekster, el, en, ĝis, inter, je, kontraŭ, krom, kun, laŭ, malgraŭ, per, po, por, post, preter, pri, pro, sen, sub, super, sur, tra in trans:
Samostojni predlogi
Za predlogom navadno stoji stavčni člen, na katerega se predlog nanaša. Brez takšnega sledečega stavčnega člena predlog nima smisla: sur la tablo, en mia domo, ekster tiu ĉi ĉambro, dum la paŭzo, anstataŭ tio, krom Petro itd.
Če hočemo izpustiti besede po predlogu (da se razumejo same po sebi), moramo uporabiti predlog s končnico E, ker tedaj predlog postane svojstven stavčni člen, ki nastopa kot prislov:
- Li staras apud mi. → Li staras apude. - On stoji poleg mene. → Stoji poleg.
- Ŝi sidas ekster la domo. → Ŝi sidas ekstere. - Ona sedi izven hiše. → Sedi zunaj.
- Tio okazis dum la paŭzo. → Tio okazis dume. - To se je zgodilo med odmorom. → To se je zgodilo medtem.
- Tio okazos post la kongreso. → Tio okazos poste. - To se bo zgodilo po kongresu. → To se bo zgodilo kasneje.
Če takšen prislov prikazuje kraj, lahko dobi končnico N, da pokaže gibanje h kraju:
- Li sidas ekster la domo. → Li sidas ekstere. → Li iras eksteren. = ...al ekstera loko (al loko ekster la domo). - On sedi izven hiše. → On sedi zunaj. → On gre ven. = ...na zunanje mesto (na mesto izven hiše).
Če ima v nekaterih primerih izvirni stavčni člen vlogo pridevnika, uporabimo končnico A za predlogom:
- Li loĝas en domo apud mia domo. → Li loĝas en apuda domo. ...en domo apuda. - On stanuje v hiši poleg moje hiše. → On stanuje v bližnji, sosedni hiši.
Vendar lahko v takšnih primerih uporabimo tudi krajevni ali časovni prislov: Li loĝas en domo apude. = Li loĝas en domo, kiu troviĝas apude.
Nekako se zdijo nekateri predlogi s končnicama E ali A komaj uporabni. Na primer, skoraj nikoli ne rečemo paroli prie = "govoriti o tem", iri dee = "iti od določenega kraja", ala veturo = "vožnja k določenem kraju", proa agado = "delovanje zaradi tega".