O დაბოლოების აპოსტროფირება (აპოსტროფით ჩანაცვლება)
არსებითი სახელის O დაბოლოების გამოტოვება შესაძლებელია. ასეთ შემთხვევაში O-ს მაგივრად აპოსტროფი იწერება. O-ს ასეთი გამოტოვება დასაშვებია მხოლოდ მაშინ, როდესაც მას J და N დაბოლოებათაგან არც ერთი არ მოსდევს. გამოთქმისას მახვილი ისევ იგივე ხმოვანზე მოდის, თითქოს O ჯერ ისევ ადგილზეა:
- turmento → turment' (turmEnt')
- historio → histori' (historI')
- metroo → metro' (metrO').
- ĉielo → ĉiel' (ĉiEl').
A დაბოლოების, E დაბოლოების ან ზმნური დაბოლოების ნაცვლად აპოსტროფი არ იხმარება. ასევე ყურადღება მიაქციეთ, რომ დაუშვებელია ON, OJ და OJN დაბოლოებათა აპოსტროფირება. Har' ყოველთვის haro-ს აღნიშნავს და არასდროს haron-ს, haroj-ს ან harojn-ს.
იმ კორელატივებთან, რომლებიც O-თი ბოლოვდება, საბოლოო „o“ ხმოვნები ნამდვილ O დაბოლოებებს არ წარმოადგენენ და შეუძლებელია მათი აპოსტროფებით ჩანაცვლება. ამიტომ kio-ს, tio-ს, io-ს, ĉio-სა და nenio-ს მაგივრად სრულიად დაუშვებელია ვიხმაროთ ki', ti', i', ĉi', neni'.
La-ს აპოსტროფირება
შესაძლებელია ხმოვანი „a“ განსაზღვრულ არტიკლ la-ში გამოვტოვოთ და აპოსტროფით ჩავანაცვლოთ → l'. რეკომენდებულია ამ შემოკლებული ფორმის მხოლოდ იმ წინდებულთა შემდეგ ხმარება, რომლებიც ბოლოვდებიან ხმოვანზე ĉe l', tra l', pro l':
- Liberigu nin Dio, de l' sovaĝaj Normandoj! - ღმერთო, გვიხსენი ველური ნორმანებისგან!
დააკვირდით, რომ l' ცალკე სიტყვად იწერება: de l' maro (და არა de l'maro', არც del' maro).
უმთავრესად პოეზიაში
აპოსტროფები ძირითადად პოეზიაში გამოიყენება ზედმეტ ხმოვანთა ჩასანაცვლებლად.
Post longa migrado sur dorna la voj'
Minacis nin ondoj de l' maro;
Sed venkis ni ilin kaj velas kun ĝoj'
Al verda haven' de l' homaro.
Post longa batalo, maldolĉa turment'
La stela standardo jam flirtas en vent'.
ჩვეულებრივ ენაში აპოსტროფები ძალიან იშვიათია. სასაუბრო ენაში აპოსტროფირება თითქმის საერთოდ არ გვხვდება.
Dank' al
აპოსტროფი იხმარება აგრეთვე ტრადიციულად გამოთქმაში dank' al, რომელიც რაღაც კარგის მიზეზს აღნიშნავს, = „pro la (favora) influo de...“ („...-ის წყალობით“). Dank' al ენის ყველანაირ სტილში გვხვდება, სასაუბროს ჩათვლით:
- Jes, dank' al Dio, ĉio estas en bona ordo. - დიახ, უფლის წყალობით ყველაფერი რიგზეა.
- Dank' al lia instruado mi sukcesis en la ekzameno. - მისი სწავლების წყალობით გამოცდა ჩავაბარე.
იგივე მნიშვნელობით გამოიყენება danke al.
Un'
ტაქტების, რითმებისა და ა.შ. თვლისას, შესაძლებელია რიცხვით სახელ unu-ს (ერთი) შემოკლებული აპოსტროფული ფორმის ხმარება.
- Un'! du! un'! du! — La soldatoj marŝis. = Unu! du!... - ერთი! ორი! ერთი! ორი! — მარშით ჩაიარეს ჯარისკაცებმა.
- "Un', du, tri, kvar", li kalkulis laŭte. = Unu, du... - „ერთი, ორი, სამი, ოთხი“, ითვლიდა ხმამაღლა.
Un' მხოლოდ დამოუკიდებელი, შორისდებულისმაგვარი ფორმით შეიძლება ვიხმაროთ, როგორც წინა მაგალითებში. იგი ჩვეულებრივ წინადადებებში არ გამოიყენება. დაუშვებელია მაგ. Mi havas nur un' amikon. დასაშვებია მხოლოდ: Mi havas nur unu amikon (მხოლოდ ერთი მეგობარი მყავს).