間接引語是轉述某人的言語, 想法, 意見, 決定, 疑問, 評註等的子句. 很多情況下, 必須對原來的言語或想法的形式稍作改變. 間接引語有別於直接引語, 直接引語的引用語沒有變化, 不是子句, 因此也沒有從屬連詞. 直接引語常常出現在引號之間和冒號之後.
| 直接引語: | Petro diris: "Mi volas doni ion al vi." - 彼得說: "我想給你一樣東西." |
|---|---|
| 間接引語: | Petro diris, ke li volas doni ion al mi. - 彼得說, 他想給我一樣東西. |
| 直接引語: | Karlo demandis: "Ĉu vi volas iri kun mi?" - 卡羅問: "你想跟我一起去嗎?" |
|---|---|
| 間接引語: | Karlo demandis, ĉu mi volas iri kun li. - 卡羅問, 我是否想跟他一起去. |
間接引語通常是 ke 子句或疑問子句. 這種子句最常用作 diri, krii, pensi, scii, decidi, skribi, kompreni, rimarki, vidi, demandi, voli, aŭdi 等動詞的賓語: Li diris, ke li estas feliĉa. 他說, 他很幸福. Ŝi pensis, ke ŝi estas feliĉa. 她想, 她很幸福.
間接引語也作為 penso, decido, demando, timo 等詞的補語出現: Li havis la penson, ke li estas feliĉa. 他認為他很幸福. La decido estis, ke Petro estu prezidanto. 決定是彼得當主席. Ili faris la demandon, ĉu ili povas partopreni. 他們問道, 他們是否能參加.
間接引語還作為 ŝajni, esti evidente, esti dube, esti klare, esti (ne)eble, esti verŝajne 等詞的主語出現: Ŝajnis, ke pluvas. 天好像在下雨. Estis evidente, ke li ne estas feliĉa. 顯然, 他不幸福.
間接引語中的動詞形式
在某些語言中, 間接引語有時必須改變動詞形式. 在世界語中, 始終保留原來的動詞形式:
-
Li diris: "Mi volas manĝi". → Li diris, ke li volas manĝi. - 他說: "我要吃飯." → 他說他要吃飯.
Volas 的 AS 是原話的現在, 不要改為 IS.
-
Li diris: "Mi tiam loĝis en Ĉinujo." → Li diris, ke li tiam loĝis en Ĉinujo. - 他說: "當時我住在中國." → 他說, 當時他住在中國.
Loĝis 的 IS 表示比原話更早的時間. 改為 estis loĝinta 是錯誤的.
-
Ŝi demandis: "Ĉu vi iros kun mi al kinejo?" → Ŝi demandis, ĉu mi iros kun ŝi al kinejo. - 她問: "你跟我一起去看電影嗎?" → 她問我是否跟她一起去看電影.
Iros 的 OS 表示原問題之後的時間, 改為 estis ironta 或 volis iri 是錯誤的. 如果原問題是 Ĉu vi volas iri kun mi?, 那就說: Ŝi demandis, ĉu mi volas iri kun ŝi.
-
Li ne komprenis: "Kial ŝi ne volas partopreni?" → Li ne komprenis, kial ŝi ne volas partopreni. - 他不明白: "為什麼她不想參加?" → 他不明白為什麼她不想參加.
Volas 的 AS 表示原問題的時間。
- Ili ordonis: "Paku tuj vian valizon!" → Ili ordonis, ke mi tuj paku mian valizon. - 他們命令: "立即收拾你的行李!" → 他們命令我立即收拾我的行李.
-
Ŝi esperis, ke ŝi ilin trovos. - 她希望 (她) 找到他們.
原來的想法是: "Mi ilin trovos."
-
Ŝi estis plena de timo, ke la infano mortos. - 她非常擔心孩子會死去.
她一邊擔心一邊想: "La infano mortos!"
-
Li metis la kondiĉon, ke oni ne instruu al ŝi la Kristanan religion. - 他提出條件, 請求 (學校) 不要教給她基督教的課程.
他說: "Ne instruu al ŝi..."
-
Ŝajnis al ŝi, ke ŝin ĉirkaŭas unu sola densa barilo el traboj. - 她覺得好像有用橫樑構成的一排木柵欄, 密密地圍在她的四周.
她想: "Min ĉirkaŭas...", 因為她是這麼認為的.
關係子句通常不轉述言語或想法. 因此, 在此類子句中, 動詞時態與絕對的現在相關連:
-
Mi ne konis tiun, kiu venis. - 我不認識那個來的人.
Konis 和 venis 都表示現在之前的時間. 它們很可能表示相同的時間.
-
Mi ne konis la personon, kiu estis baldaŭ venonta tra la pordo. - 我不認識那個很快就要進門來的人.
Konis 和 estis 都表示現在之前時間. Venonta 表示那個過去時間之後的時間.
間接引語中的時間詞和地點詞
如果在被引述的句子中有表示時間的短語, 它在間接引語中通常可以不加變化地保留. 然而，一些時間詞取決於絕對的現在, 因此, 有時必須變化以避免混淆. 這類詞是 hodiaŭ, hieraŭ, antaŭhieraŭ, morgaŭ, 和 postmorgaŭ. 可是, 其中必須改變這種時間詞的句子是相當少見的:
-
Pasintan lundon li diris: "Mi ne laboros hodiaŭ!" → Pasintan lundon li diris, ke li ne laboros tiun tagon. - 上週一他說: "今天我不工作." → 上週一他說他那天不工作.
如果在子句中保留 hodiaŭ, 則說的是說全句的當天.
-
Morgaŭ li verŝajne diros: "Mi estis malsana hieraŭ!" → Morgaŭ li verŝajne diros, ke li estis malsana hodiaŭ. - 明天他很可能說: "我昨天病了." → 明天他很可能說他今天病了.
如果在間接引語中使用 hieraŭ, 則說的是說全句的前一天. 他實際上將談論今天的日子, 所以要改為 hodiaŭ.
- Antaŭ unu semajno li demandis al mi: "Ĉu vi venos al mi morgaŭ?" → Antaŭ unu semajno li demandis al mi, ĉu mi venos al li la postan tagon. - 一星期前他問我: "你明天來我這裡嗎?" → 一星期前他問我第二天是否要去他那裡.
然而, 在講述中有時不加變化地保留 hodiaŭ, hieraŭ, 和 morgaŭ: Li renkontis konaton, junan poeton, kiu rakontis al li, ke morgaŭ [= la postan tagon] li komencos sian someran vojaĝon. 他遇到一個熟人, 一個年輕的詩人, 那人告訴他, 明天他將開始夏季旅行. 這個句子出現在寓言裡, 因此幾乎不會和真正的明天產生混淆.
諸如 hieraŭo, hieraŭa tago, morgaŭo, morgaŭa tago 等形式常常不受絕對現在的約束而被使用.
有時, 在間接引語中, 時間詞 nun 可以改變以求意思清楚, 但是更為常見的是, 這並非有必要: Hieraŭ li diris: "Mi volas fari tion nun kaj ne poste!" → 昨天他說: "我想現在就做,而不是稍 後!" Hieraŭ li diris, ke li volas fari tion nun kaj ne poste. 昨天他說, 他想現在就做, 而不是稍後. 可以改為 tiam, tiumomente, 或者可能 tuj, 但是 nun 也適用.
如果在異地轉述事情, 則被引述句子中的地點短語, 有時在間接引語中必須改變. 還有的時 候, 這種改變可以是自然的, 但不是非改不可的:
- 卡羅和伊娃在巴黎. 卡爾談到北京, 對伊娃說: Mi iros tien. 我將去那裡.
- 伊娃後來和彼得一起在北京, 就向彼得轉述: Karlo diris, ke li iros ĉi tien. (或: ...ke li venos ĉi tien.) 卡爾說他將來這裡.
- 彼得和伊娃在東京, 彼得對她說: Mi iam estis en Berlino. 我去過柏林.
- 伊娃和卡羅後來在柏林, 她向他轉述: Petro diris, ke li iam estis ĉi tie. 彼得說他來過這裡. 或: Petro diris, ke li iam estis en Berlino. 彼得說他來過柏林.
間接引語中的代詞
如果說話人和聽話人改變的話, 在間接引語中人稱代詞和物主代詞常常必須改變:
- 卡羅說: Mi estas tre feliĉa. 我很幸福.
- 彼得向伊娃講述: Karlo diris, ke li estas tre feliĉa. Mi → li 卡爾說他很幸福.
- 卡羅對伊娃說: Mi amas vin. 我愛你.
- 彼得問伊娃: Ĉu li vere diris, ke li amas vin? 他真的說過他愛你嗎? Mi → li, vin 不變.
- 彼得問卡羅: Ĉu vi vere diris, ke vi amas ŝin? 你真的說過你愛她嗎? Mi → vi, vin → ŝin.
- 彼得向伊麗莎白講述: Li fakte diris al ŝi, ke li amas ŝin. 他實際上對她說過他愛她. Mi → li, vin → ŝin.
- 卡羅對彼得說到伊娃: Mi amas ŝin. 我愛她.
- 彼得向伊娃講述: Li diris, ke li amas vin. 他說他愛你. Mi → li, ŝin → vin.